Currency - Nepal - 10 Rupees- Year 2012

Item code: 80

Year	2012
Obverse	Mount Everest at left, Image of Vishnu mounted on Garuda at center
Reverse	Antelopes at center right, Nepal Rastra Bank seal at upper center.
Watermark	Nepal's National flower Rhododendron
Signature	Dr. Yuba Raj Khatiwada

Obverse description:                            

Vishnu and Garuda

Vishnu is one of the three main gods in Hinduism. Vishnu is the preserver god, which means he protects the earth from being destroyed and keeps it going, according to this religion, and he has come to earth in nine forms (called avatars) so far, with one yet to come. His most famous forms are Rama and Krishna. Vishnu's wife is Lakshmi, the Hindu goddess of fortune. 

The Garuda is a large mythical bird or bird-like creature that appears in both Hindu and Buddhist mythology. 

How Garuda Became Vishnu's Mount? 

Garuda wanted to get amrit from the gods to free himself and his mother, Vinata from the slavery of his stepmother, the snakes. He asked his mother how he could get the amrit. Vinata replied, "You will have to fly to the kingdom of Indra, the king of the gods and get it. But for flying such a distance, you need to have lots of food to make you strong. You should go to the ocean and eat the nishadas (a tribe of fishermen). This will satisfy your hunger. But a brahmin lives with the Nishadas, do not eat him. Garuda followed his mother's instructions and ate the Nishadas but by mistake he swallowed the brahmin too. Soon after, he felt a fire burning in his throat and he immediately released the brahmin. Even after eating the Nishadas, his hunger was not satisfied and so he went to his father, Sage Kashyapa. 

Kashyapa said, "At some distance, you will find an elephant dragging a tortoise. The two of them were sages in their previous birth. They were brothers who had quarlled over property. They had cursed each other to become an elephant and a tortoise. If you eat both of them, your hunger will be satisfied." So Garuda went and ate the two animals. Then he flew towards the kingdom of Indra to get the amrit. When the gods came to know that Garuda was coming to take the amrit from them, a fierce battle started between them but Garuda defeated them easily. Then he went to the place where the amrit was kept. Huge flames surrounded the vessel containing the amrit. Garuda went to the ocean and swallowed lots of water to put out the flames. As he moved towards the amrit, he noticed a big wheel with sharp spokes revolving in front of the vessel. Garuda became small in size and flew between the spokes of the wheel. Then he saw two ferocious animals guarding the vessel. He flapped his wings rapidly and blew dust into the eyes of the monsters and blinded them. Eventually, he reached the vessel and took it away using his talons. 

Garuda could have drunk the amrit himself and become immortal but he had to offer it to the snakes to free his mother. This selfless act of Garuda impressed Vishnu, who granted him a boon that he would become immortal even without drinking the amrit. But Vishnu asked him to prevent the snakes from drinking the amrit. Garuda took the amrit to the snakes who released Vinata and Garuda from slavery at once. As they were about to drink the amrit, Garuda stopped them and said that they should clean themselves first. The snakes agreed and went to clean themselves first. In the meantime, the gods were furious with Garuda for stealing the amrit and wanted to stop him. Indra tried to attack Garuda and a battle followed. Garuda smashed Indra's thunderbolt but Indra managed to escape with the amrit. However, a few drops of amrit fell on the ground and the snakes licked it. The amrit was so strong that it burnt their tongues and made them forked. This is the reason why snakes have forked tongues. 

Meanwhile, Vishnu was watching everything from a distance and was pleased with Garuda's strength and determination. He made him the king of all birds. In return, Garuda agreed to become Vishnu's mount and since then, Vishnu is always accompanied by Garuda.

Reverse description                                 

Swamp deer

The Blackbuck, also known as the Indian antelope, is an antelope found in India and Nepal. The blackbuck is the sole extant member of the genus Antilope. The antelope is native to and found mainly in India, while it is extinct in Bangladesh. Formerly widespread, only small, scattered herds are seen today, largely confined to protected areas. During the 20th century, blackbuck numbers declined sharply due to excessive hunting, deforestation and habitat degradation. The blackbuck has been introduced in Argentina and the United States. The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) lists the blackbuck as Near Threatened. In India, hunting of blackbuck is prohibited under Schedule I of the Wildlife Protection Act of 1972. The blackbuck has significance in Hinduism; Indian and Nepali villagers do not harm the antelope. 

    കൃഷ്ണമൃഗം

ആന്റിലോപ് ജനുസ്സിൽ ഇന്ത്യയിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഏക സ്പീഷിസാണു കൃഷ്ണമൃഗം അഥവാ കരിമാൻ (ശാസ്ത്രീയനാമം: Antilope cervicapra). കൃഷ്ണജിൻ‌ക, കാലാഹിരൺ എന്നൊക്കെയും വിളിക്കപ്പെടാറുണ്ട്. പാകിസ്താൻ, ബംഗ്ലാദേശ് തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലും ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും ഇന്നിവ ഇന്ത്യയിൽ മാത്രമേ അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ. വൻ‌തോതിൽ വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന കൃഷ്ണമൃഗങ്ങൾ ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെസംസ്ഥാനമൃഗവുമാണ്. രാജസ്ഥാനിലും ഗുജറാത്തിലും ആണ്‌ ഭൂരിഭാഗവും ഉള്ളത്. 

ഇന്ത്യയ്ക്കു സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിക്കുമ്പോൾ 40 ലക്ഷം കൃഷ്ണമൃഗങ്ങൾ ഇവിടുണ്ടായിരുന്നെന്നാണ് ഏകദേശ കണക്ക്. വംശനാശം വന്ന ഇന്ത്യൻ ചീറ്റയുടെ പ്രധാന ഇരയായിരുന്നു കൃഷ്ണമൃഗങ്ങൾ. ഇന്ന് വന്യജീവീസങ്കേതങ്ങളിലായി 40,000 -ൽ താഴെ കൃഷ്ണമൃഗങ്ങളേ അവശേഷിച്ചിട്ടുള്ളു. മനുഷ്യൻ നടത്തുന്ന വേട്ടയും ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെനാശവുമാണ് വംശനാശത്തിന്റെ കാരണം. ഇന്ന് രാജസ്ഥാൻ, പഞ്ചാബ്, മധ്യപ്രദേശ്, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗുജറാത്ത് എന്നിവിടങ്ങളിലും മധ്യേന്ത്യയിൽ അവിടവിടെയായി ചില ചെറുസംഘങ്ങളായും, തെക്കേ ഇന്ത്യയിൽ - കർണാടകയിലെ തുംകൂർ ജില്ലയിലെ ജയമങ്കലി ബ്ലാക്ബക് റിസേർവിലും മാത്രമാണ് കൃഷ്ണമൃഗങ്ങൾ അവശേഷിക്കുന്നത്. നേപാളിലും വളരെ കുറച്ച് കൃഷ്ണമൃഗങ്ങളുണ്ട്. മാംസത്തിനും തോലിനും കൊമ്പിനും വിനോദത്തിനുമായുള്ള വേട്ടയാടലും, ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ കാർഷിക-വ്യവസായ പുരോഗതി ലക്ഷ്യം വച്ചുള്ള വികസന പദ്ധതികളുമാണ്‌ കൃഷ്ണമൃഗങ്ങളെ വംശനാശത്തിന്റെ വക്കിലെത്തിച്ചിരിക്കുന്നത്. 1900 -നു മുമ്പൊക്കെ രാജാക്കന്മാർ അവർ ഇണക്കിവളർത്തിയ ചീറ്റകളെ ഉപയോഗിച്ചു ഇവയെ വേട്ടയാടിയിരുന്നു. രാജസ്ഥാനിലെ ബിഷ്ണോയി ഗോത്രക്കാർ കൃഷ്ണമൃഗങ്ങളെ ആരാധനാ ഭാവത്തിൽ കണ്ട് സംരക്ഷിക്കുന്നുണ്ട്. മറ്റെല്ലാ‍യിടത്തും വേട്ടയാടപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ 1972-ലെ വന്യജീവി സംരക്ഷണനിയമപ്രകാരംസംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മൃഗമാണ് കൃഷ്ണമൃഗം. വനങ്ങളിലേയ്ക്കു മേയാൻ വിടുന്ന കന്നുകാലികളിൽ നിന്നും ലഭിക്കുന്ന സാംക്രമിക രോഗങ്ങൾ കൊണ്ടും, വിനോദസഞ്ചാരികളും മറ്റും ഉപേക്ഷിച്ചു പോകുന്ന ദഹിക്കാത്ത വസ്തുക്കൾ ഭക്ഷിക്കുന്നതുകൊണ്ടും നിസ്സാരമല്ലാത്തത്രയെണ്ണം മരിച്ചുപോകുന്നുവെന്നു കരുതുന്നു.

Return to Nepal Bank notes