Item Code: 171/lk-2
Year
|
2006
|
Obverse
|
Guard stone from an entrance steps of
a stupa in Anuradhapura; Native male dancer with local headdress
|
Reverse
|
Butterflies; Temple ruins; Stupa in
Anuradhapura; Ornamental sword hilt
|
Size
|
136 x 68 mm
|
Obverse description
Naga-Raja Guard stones
Guard
stone
Guard stone also
known as doratupala figures.
They are some of the finest creations of ancient Sinhalese artwork. As you
may have seen, guard stones are vertical stone slabs with the figure of a
celestial (heavenly) being carved in semi –relief (a style used in carving)
and erected at the entrance to religious buildings.
|
The cobra was considered the guardian of water and
treasure. Zoomorphic (the use of animal
figures in art and design or of animal symbols in literature) sculptures of
multi headed cobras have been found at the sluices of reservoirs, and at the
four corners of relic chambers enshrined in “dagabas”.
The concept of protection
could have arisen out of popular belief that when people die they are
reincarnated as cobras to protect the treasures they had buried in their
previous lives.
This idea of protection is believed to have been
incorporated in the third and final stage of development of the guard stones, not as a zoomorphic symbol, but as an
anthropomorphic (depiction as human figures) one of a cobra king or naga-raja.
|
The Naga-Raja is gracefully carved to indicate movement and poise. In one hand he holds
the pot of plenty (punkalasa) and in the other, a sprouting branch complete
with leaves, buds and flowers.The body is princely dressed and ornamented.
Around the head is a five-hooded, seven-hooded and occasionally a nine-hooded
cobra. This indicates that the Naga-Raja has taken the place of the Bahirawa as a guardian of wealth and an omen
of prosperity. Sankha and Padma have been diminished to two minor figures or
gana at the feet of the Naga-Raja. There may be
one or two gana on the guardstones.
The very best Naga-Raja guardstones may be seen at the Ratanaprasada in Anuradhapura and the Vatadage in Polonnaruwa. In the Polonnaruwa guard stone, there are two gana
figures, while there is only one at the Ratanaprasada. The headdress and ornaments of the Naga-Raja figures have been exquisitely moulded. In the Ratanaprasada guard stone, the arch above the figure
is also profusely carved. There is a double makara head at the apex, and a
makara head at each end of the base of the arch. Lions and dancing human forms
spill out of the mouths of these makara.
Reverse description
Anuradhapura
Anuradhapura is a major city in Sri Lanka. It
is the capital city of North Central Province, Sri Lanka and
the capital of Anuradhapura
District. Anuradhapura is
one of the ancient capitals of Sri Lanka, famous for its well-preserved ruins of an ancient Sri Lankan civilization.
It was the third capital of the Kingdom
of Rajarata,
following the kingdoms of Tambapanni and Upatissa Nuwara.
 |
Location in Sri Lanka
|
Anuradhapura is a major city in Sri Lanka. It
is the capital city of North Central Province, Sri Lanka and
the capital of Anuradhapura District. Anuradhapura
is one of the ancient capitals of Sri Lanka, famous for its well-preserved ruins of an ancient Sri Lankan civilization.
It was the third capital of the Kingdom of Rajarata, following the kingdoms of Tambapanni and Upatissa Nuwara.
It
is believed that from the fourth century BC until the beginning of the 11th
century AD it was the capital of the Sinhalese. During this period it remained one of the most stable
and durable centers of political power and urban life in South Asia.
The ancient city, considered sacred to the Buddhist world, is today surrounded
by monasteries covering an area of over sixteen square miles (40 km²).
അനുരാധപുരം (നഗരം)
ശ്രീലങ്കയിലെ പ്രസിദ്ധ ബുദ്ധമതതീർഥാടന കേന്ദ്രമാണ് അനുരാധപുരം. തലസ്ഥാനമായ കൊളംബോയിൽ നിന്ന് ഏതാണ്ട് 200 കിലോമീറ്റർ, വടക്കുകിഴക്ക് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഈ നഗരം, എ.ഡി. 11-ആം നൂറ്റാണ്ടുവരെ സിംഹളരാജാക്കന്മാരുടെ രാജധാനി ആയിരുന്നു. ആധുനിക ശ്രീലങ്കയുടെ വടക്ക്-മദ്ധ്യ പ്രവിശ്യയുടെയും അനുരാധപുരം ജില്ലയുടെയും തലസ്ഥാനമാണ് ഈ നഗരം.
ചരിത്രം: ബി.സി. 5-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ സിംഹളത്തിലെ ഒരു മന്ത്രിയായിരുന്ന അനുരാധനാണ് ഈ പ്രദേശം രാജകീയാസ്ഥാനമായി വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാനുള്ള അടിത്തറ പാകിയതെന്ന് ഐതിഹ്യങ്ങൾ പറയുന്നു. പാണ്ഡ്യകാഭയൻ എന്ന രാജാവ് (ബി.സി. 377-307) നഗരത്തെ പരിഷ്കരിക്കാൻ പല പദ്ധതികളും ആസൂത്രണം ചെയ്തു. ഇദ്ദേഹമാണ് നഗരത്തിലെ അഭയവാപി (ആധുനികകാലത്ത് ഇത് ബാസവക്കുളം എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു) എന്ന ജലാശയം കുഴിപ്പിച്ചത്. ദേവനാംപ്രിയതിസ്സ എന്ന രാജാവിന്റെ കാലത്ത് (ബി.സി. 307-267) അശോകചക്രവർത്തി തന്റെ മഹീന്ദ്രൻ എന്ന പുത്രനേയും സംഗമിത്ര എന്ന പുത്രിയേയും ബുദ്ധമതപ്രചരണാർഥം അനുരാധപുരത്തേക്ക് നിയോഗിക്കുകയുണ്ടായി. ഗൌതമബുദ്ധൻ ഉദ്ബുദ്ധത പ്രാപിച്ച സംഭവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ബോധിവൃക്ഷത്തിന്റെ ഒരു ശാഖ ഈ രാജപ്രതിനിധികൾ അന്ന് ഇവിടെ നടുകയുണ്ടായി. സിംഹളചരിത്രരേഖകളിൽ പരാമൃഷ്ടമായിട്ടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പഴക്കംചെന്ന വൃക്ഷം ഇതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.
ദത്തഗാമനി എന്ന രാജാവ് (ബി.സി. 161-137) ഇവിടെ ഒരു ആശ്രമവും അതിന്റെ അടുത്ത് ഒരു മഹാസ്തൂപവും നിർമിച്ചു. ഇതിനേക്കാൾ വലുതാണ് വത്തഗാമി അഭയന്റെ (ബി.സി. 104-77) അഭയഗിരി സ്തൂപം. അനുരാധപുരത്തിലെ ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും ചിത്രശില്പാലംകൃതമായിട്ടുള്ളത് മഹാസേനന്റെ (എ.ഡി. 274-301) ജേതാവനസ്തൂപം ആണ്. മഹാസേനന്റെ കാലത്തിനുശേഷം ഈ പട്ടണത്തിൽ പറയത്തക്ക ശില്പനിർമ്മാണ സംരംഭങ്ങളൊന്നും നടന്നതായി കാണുന്നില്ല. മനോഹരമായ നിരവധി ബുദ്ധവിഗ്രഹങ്ങളും ദ്വാരപാലക സാലഭഞ്ജികകളും സ്തംഭമണ്ഡപങ്ങളും ചന്ദ്രകാന്തശിലാനിർമിതമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന അർധവൃത്താകാരമായ ശിലാതളിമങ്ങളും അനുരാധപുരത്ത് സുലഭമാണ്. ഇന്നിവിടെ അവശേഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു പ്രസിദ്ധ സൌധമാണ് ഇസ്സാറ മുനിവിഹാരാ.
No comments:
Post a Comment